Năm người gặp trên thiên đường: Tiểu thuyết

Có lẽ trong chúng ta ai cũng từng một lần thầm hỏi rằng: “Thiên đường là gì? Nó có thật không? Nó ở đâu và dành cho những ai? Có linh hồn không và linh hồn của ta được giải thoát như thế nào?...

Vào sinh nhật thứ tám mươi ba, Eddie, một cựu chiến binh neo đơn chết vì một tai nạn thảm thương khi đang cố cứu một bé gái thoát khỏi một toa tàu lượn sắp đổ sụp. Tri giác cuối cùng mà ông ghi nhận được là hai bàn tay của cô bé trong đôi tay mình, và... chấm hết. Linh hồn Eddie bất lực và luôn dằn vặt với câu hỏi: Mình có cứu được cô bé kia không?

Nỗi dằn vặt của Eddie khi tỉnh dậy ở thế giới bên kia bắt đầu khi biết rằng thiên đường không phải là cõi cực lạc, không phải là một khu vườn xanh tươi vĩnh cửu mà là nơi cuộc đời trần tục vừa đi qua của mỗi người được chiếu lại bởi năm người đã đến trước. Họ là những người mà bạn thương yêu. Họ có thể là kẻ lạ mà bạn chưa bao giờ gặp, hoặc gặp mà chẳng bao giờ ghi nhớ... Nhưng dù họ là ai thì việc định mệnh bố trí cho bạn gặp họ đều giúp bạn thấy rằng: cùng với họ, cuộc đời trên trần gian mà bạn vừa giã biệt đã đổi hướng nhiều biết bao.

Mở ra sau cái chết là cuộc trò chuyện giữa các linh hồn. Người đầu tiên mà Eddie gặp là người thiệt mạng do Eddie - khi còn bé, đã gián tiếp gây ra. Khi biết điều này, Eddie muốn nhận trách nhiệm nhưng số phận không chấp nhận kiểu thanh toán này. Ông phải đi tiếp để biết và chỉ biết thế thôi chứ không thể can thiệp được nữa.

Rất nhiều người đã đứng bên ngoài hoặc đi qua cuộc đời ta theo cách riêng của họ. Họ lướt qua ta, để lại những dấu vết khác nhau mà chính bản thân ta dẫu có để ý cũng không thể ngờ đến. Từng linh hồn một, sau khi giải thích mối liên quan của họ với Eddie lần lượt bước lên những tầng nấc khác của thiên đường. Mỗi cuộc gặp gỡ là một câu chuyện, một bí mật cần được kể ra, tiết lộ và là một bài học để sẻ chia... Thốt nhiên ta chợt nghiệm ra một lẽ - số phận nào cũng có những góc cạnh, những nét kỳ ảo riêng.

Cuộc đời của một ông già buồn tẻ như Eddie khi bước vào thiên đàng bỗng dưng lại hé ra những góc khuất mà chính bản thân ông cũng không hề biết. Khi biết, ông có thể lý giải được phần mờ quá khứ của mình, hoặc lý giải theo hướng khác. Có thể ăn năn, sám hối; có thể đau đớn, căm giận; thậm chí muốn bứt phá khỏi khung thời gian - số phận để quay ngược, để bày cờ ra chơi lại. Nhưng vô vọng! Ai cũng có cảm giác ấy, ai cũng ao ước như thế nhưng qua từng cuộc trò chuyện, ai cũng dằn vặt - mình nên làm gì để siêu thoát.

Bài học về sự hy sinh, lòng tha thứ và tình yêu..., tưởng là cũ kỹ nhưng cách diễn đạt giàu tình cảm, tha thiết yêu thương của tác giả làm người đọc không khỏi giật mình về cách mỗi chúng ta đi vào cuộc sống. Eddie đã gieo - gặt, đã cho - nhận, đã gây ra - gánh chịu, kịp suy nghiệm, nhưng chưa bao giờ là đủ cả, dù sống đến tuổi 83. Ngay cả trong cái ngày cuối cùng của chiến tranh, điều ông tưởng là mình làm đúng, hóa ra cũng sai - ông vô tình thiêu cháy Tala - một bé gái mà không biết. Nhưng ngược lại bàn tay đưa ra kịp thời của một ông già 83 tuổi lại cứu được sinh mạng của một em bé.

Vậy đó, mỗi một động tác nhỏ của ta trong ngày, nhiều khi vô tình đã gieo một cái nhân lớn mà cái quả chỉ biết được khi cập bến thiên đường.

Linh hồn đầu tiên nói với Eddie: “Chẳng có sự tình cờ nào cả. Tất cả chúng ta đều có liên đới với nhau... Sự công bằng không cai trị sự sống và sự chết. Nếu có, thì không có người tốt nào phải chết trẻ”. Khi đọc sách, đến đoạn này, bất giác tôi lại nhớ đến một đoạn văn tuyệt hay mà Nodar Dumbaze (nhà văn người Gruzia) viết trong tiểu thuyết “Quy luật của muôn đời”: “Tâm hồn của con người nặng gấp trăm lần thể xác... Nó nặng đến nỗi một con người không mang nổi. Bởi thế người đời chúng ta, chừng nào còn sống phải ra sức giúp đỡ nhau, gắng làm cho tâm hồn trở nên bất tử: ông giúp cho tâm hồn tôi sống mãi, tôi giúp người khác, người khác giúp người khác nữa, cứ thế đến vô cùng... Sao cho cái chết của một người không đẩy ta vào tình trạng cô đơn trong cuộc sống”.

Tôi tin, cũng như tôi, sẽ có nhiều bạn lặng người khi đọc đến đoạn bé Tala dìu Eddie vào thiên đường. Đó không phải là sự thứ tha. Đó là phần việc Tala phải làm, đơn giản thế thôi. Mỗi một ngày ông chăm sóc từng con ốc ở tàu lượn với tất cả tinh thần trách nhiệm của mình. Ông làm và nghĩ đến sự an toàn của những đứa bé. Đó là điều tốt mà Eddie đã làm... Và Eddie nhận phần ông đáng được nhận.

Chúng ta đã thật sự cẩn trọng chưa, chúng ta đã thật sự có lòng nhân chưa, chúng ta đã nhận hết trách nhiệm về hành vi của mình chưa?... Đó là những câu hỏi không lớn cũng không nhỏ, nhưng đủ sức gợi để mỗi người nghĩ tới việc điều chỉnh hành vì của mình. Năm người gặp trên thiên đường gởi một thông điệp - mỗi người được lên thiên đường là do máu và mồ hôi của chính mình chứ không phải do ý chí của bất cứ ai, kể cả các bậc thánh nhân. Và chúng ta nợ nhau nhiều đến mức phải lên đến thiên đường mới biết được.