Người đọc

Sau những tác giả thuộc hàng "cổ điển", có lẽ văn học Đức đương đại gợi cảm giác "tò mò" cho người đọc, bởi cái suy tư "không biết người Đức đối diện với quá khứ như thế nào"! Gunter Grass "dũng cảm" nhưng phần nào dữ dội trong Cái trống thiếc và Bò ngang, còn Bernhard Schlink thì có phần... lãng mạn hơn, nhưng không tránh được cảm giác xót xa cho thân phận con người. Điều thú vị trong tác phẩm có lẽ vì một câu chuyện tình "không cân xứng" nhưng lại lãng mạn hơn bất cứ chuyện tình nào, giọng điệu tác giả tự nhiên đến "dửng dưng" nhưng lại khiến người đọc rung động lạ... Truyện kết thúc buồn, bất ngờ nhưng ngẫm ra nó nên như thế và phải như thế! Hanah và số phận của cô trong truyện gợi ra một "ô cửa sổ nho nhỏ" cho người ta suy ngẫm về cái thế giới ghê gớm chứa đựng trong từ "phát-xít" - vốn đã bị nhìn qua "ô cửa lớn" mà nơi đó sự sợ hãi và kinh tởm tội ác chiến tranh đã khiến người ta không còn sức nhìn vào từng số phận của những con người "đứng nhầm chỗ"!